آرمان تبریز-روسیه به شدت به دنبال راضی نگه داشتن همه طرفها در خاورمیانه است. آنها هم به دنبال جلب رضایت ایران هستند؛ هم هوای ترکیه را دارند و هم در مساله بحران نفتی اخیر، با عربستان همکاری بسیار زیادی داشته اند.
به گزارش خبرنگار ما؛ جهان همچنان در التهاب کرونا به سر میبرد. با این حال، تحولات سیاسی بدون توجه به بیماری در جریان است. در چند ماه گذشته اتفاقات و جریاناتی در سوریه و ترکیه رخ داده که برخی آن را نشانه نوعی تحول استراتژیک میدانند.
تلاش اردوغان برای دزدیدن قاپ پوتین
ملاقاتهای پوتین و اردوغان پس از بحران ادلب بسیاری را به این فکر وا داشته که شاید در پشت پرده توافقی بین این دو و دولتهایشان به انجام رسیده است.
چه قبل و چه بعد از تحولات ادلب، ترکها به شدت در تلاش بودند که روابط خود را با روسیه مساعد کنند. این ارتباط تا جایی پیش رفته که مدت کوتاهی پیش هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه و ژنرال علی مملوک مسئول اطلاعات و امنیت ملی سوریه با هم دیدار کرده و به توافقاتی رسیدند(اینجا بخوانید).
آیا پوتین و اردوغان به توافقاتی رسیده اند؟
حالا ترکیه به شدت در تلاش است که با جلب اعتماد پوتین به متحد اول روسیه در منطقه تبدیل شود. وبگاه دیلی بیست در یکی از تحلیلهای اخیرش به این موضوع پرداخت. نویسنده این روزنامه (از ترکیه) مدعی است که روابط پوتین با حکومت سوریه و بشار اسد خیلی مساعد نیست و به خصوص معتقد شده است که اسد نمیتواند نقشی کلیدی در آینده سوریه ایفا کند.
دیلی بیست برای تایید گزاره ادعایی خود، شواهدی میآورد. یکی از این شواهد قطع و کاهش ارتباطات مالی شبکه های مالی روسیه و سوریه است. دلیل دیگر مربوط به گزارشهای اخیر(یک ساله) خبرگزاری فدرال روسیه (FNA) است. این پایگاه در سال ۲۰۱۹ گزارشی ضد حکومت سوریه منتشر کرده و در آن مدعی شده بود که حکومت سوریه و به خصوص نخست وزیر این کشور در مورد درآمد نفتی و گازی این کشور به مردمش دروغ می گوید. در گزارشی دیگر که حدودا چند ماه پیش منتشر شد، نویسنده مدعی شده بود که بشار اسد و حامیانش در انتخابات ۲۰۲۱ بیش از ۳۰ درصد رای نمیآورند. نکته جالب در مورد این وبگاه این است که مدیر مسئولش یوگنی پریگوژین (Yevgeny Prigozhin) است. پریگوژین یکی از تجار و ثروتمندان نزدیک به پوتین است که کارخانهها و تجارتهای بسیاری در به خصوص ایالات متحده داشته است.
نویسنده گزارش دیلی بیست بر اساس نزدیکی پریگوژین و پوتین مدعی است که اقدامات اخیر این شخص و وبگاه خبری اش به نوعی توسط رئیس جمهور روسیه تایید و هدایت شده است. بر همین اساس، روسیه دیگر حامی بشار اسد و حکومت سوریه نیست. نویسنده در ادامه با ابتنا بر همین رای مدعی میشود که پوتین قصد دارد بازی خود در سوریه را تغییر دهد و به جای اتحاد با ایران و حامیانش با ترکیه موتلف شود. بنابراین، شاید در آینده شاهد تغییراتی در سوریه باشیم. تغییراتی که بیشتر به نفع ترکیه است.
سیاست میخ و نعل پوتین؛ روسیه به یک سمت غش نمیکند
با این حال، ادعای نویسنده دیلی بیست نقصهایی دارد که نمیتوان به آن اشاره نکرد. اردوغان و پوتین میتوانستند حدود یک ماه قبل توافق نهایی کنند اما چنین اتفاقی نیفتاد. ماجرای ادلب و حمایت ترکیه از شورشیان این منطقه، فرصت خوبی برای اردوغان بود که حمایت پوتین را از آن خود کند. او تلاش بسیاری هم در این جهت کرد اما نتوانست چیز زیادی به دست آورد(اینجا بخوانید).
ماجرای ادلب به خوبی نشان داد که اردوغان برای ائتلاف با پوتین باید مسیر زیادی را طی کند. شاید پوتین در شرایط فعلی، علاقه ای به موازنه قدرت بین کشورهای مختلف خاورمیانه داشته باشد. شواهد مختلفی این مساله را نشان میدهد. روسیه در یک ماه اخیر از ایران و به خصوص مساله برجام حمایت کرد. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در نامهای به همتای ایرانی خود محمدجواد ظریف، ضمن تبریک ماه مبارک رمضان به ملت ایران تأکید کرد که روسیه اجرای برنامهها و پروژههای بزرگ اقتصادی در ایران را بهرغم تحریمها و فشارهای آمریکا را ادامه خواهد داد و با این کار از مردم کشور دوست خود حمایت کاربردی خواهد کرد.
از طرف دیگر، پوتین در روزهای اخیر نزدیکی زیادی به ترکیه نشان می دهد. روسای جمهور روسیه و ترکیه در اوج کرونا به طور مفصل در مورد وضعیت سوریه، بویژه روند اجرای توافقات منطقه کاهش تنش ادلب که اواخر اسفند ماه پارسال به شکل پروتکل الحاقی به یادداشت تفاهم سوچی در سال ۲۰۱۸ میلادی حاصل شد، تبادل نظر کردند و برخی خبرهای زمینه ای حاکی از این است که در مواردی به توافقاتی هم رسیده اند.
این شواهد نشان میدهد که روسیه به شدت به دنبال راضی نگه داشتن همه طرفها در خاورمیانه است. آنها هم به دنبال جلب رضایت ایران هستند؛ هم هوای ترکیه را دارند و هم در مساله بحران نفتی اخیر، با عربستان همکاری بسیار زیادی داشته اند(اینجا بخوانید). اینها همه حاکی از این است که پوتین سیاستمداری هزار رنگ است که بنا به مصلحت تصمیماتی میگیرد که همه را تا حدی راضی نگه داشته و البته خود بیشترین منفعت را ببرد.
- منبع خبر : خبرفوری
