آرمان تبریز-محمدرضا ایازی روزنامه نگار؛ اگر در حقیقت به این باور نرسیم که حفاظت و مدیریت منابع آب و سفره های زیر زمینی فراتر از مرزهای ملی است، باخته ایم.
به گزارش خبرنگار ما؛ زنگ خطر استفاده نامطلوب از آب های زیر زمین به صدا در آمده است اما توجه در ابعاد گسترده این زنگ فعلا به اپیدمی تبدیل نگشته و پهنه آن در شرایط کنونی به صورتی عمودی بوده و از افقی شدن آن هنوز به صورت ملموس به خاطر عدم آگاهی آحاد جامعه بی بهره هستیم.
روندخشکسالی درخاورمیانه و به تبع آن درکشور ما به تدریج درحال افزایش و عبور از خط قرمزهاست و به دلیل استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی و اختلال در دسترسی به آب های زیرزمینی، سطح ایستابی به تدریج در حال کاهش است.
دیگرشاهد فوران آب از لوله های آب نیستیم
در بسیاری از مناطق،که درسنوات قبل شاهد فوران آب از لوله های آب بودیم دیگر چنین منظره ای از محالات محسوب می گردد و آب هرگز از لوله ها بالا نمی آید. آب روز و شب به طور مداوم از زیر زمین از طریق تعداد زیادی لوله عمیق با مشقت فراوان استحصال شد و اما بی محابا اسراف گردید!
آب های زیرزمینی بخش مهمی از فرآیند سازگاری با آب و هوا است و اغلب مناسبت ترین و راحت ترین راه حل برای افرادی است که به آب سالم دسترسی ندارند.
اما با وجود تمام این حقایق و ارقام مهم، آب های زیرزمینی نامرئی دور از دید و تصور اکثر مردم به شمار می رود و با افزایش کمبود آب و کاهش دسترسی به آب های سطحی به دلیل فعالیت های انسانی (شامل جمعیت و رشد اقتصادی) و تغییرات اقلیمی، وابستگی و فشار به آب های زیرزمینی به سرعت در حال افزایش است لذا در حال حاضر، مشکلات جدی تخریب و آلودگی در بسیاری از نقاط جهان به وجود آمده است و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست.
با روشن کردن منابع نامرئی آب زیرزمینی، افزایش تبادل دانش و همکاری، آگاهی از اهمیت مراقبت از آب های زیرزمینی افزایش می یابد،در عصر کنونی با دستیابی بشر به امکانات پیشرفته و مدرن که باعث کاهش آب های زیرزمینی گردید این دستیابی ها یک تهدید جدی برای محیط زیست است.
همانطور که می دانیم،بیشترین وزن بدن ما و زمین از آب تشکیل شده است.
ما می‌توانیم آب‌های سطحی زیبا و روان را ببینیم که اقیانوس‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها را تشکیل می‌دهند، اما این آب همیشه برای مصرف ایمن نیست و فیلتر کردن و به قابل شرب رساندن آن بسیار سخت‌تر از آب‌های زیرزمینی است.
آب های زیر زمین ارزش ویژه ای دارد
بنابراین، آب های زیر زمین ارزش ویژه ای دارد. آب های زیرزمینی همان مایه ای است که ما در سراسر جهان به آن نیاز داریم. انسان ها و حیوانات برای زنده ماندن به آب نیاز دارند زیرا ما بدون آن نمی توانیم به زندگی ادامه بدهیم.
در حالی که می دانیم کمبود آب زیرزمینی یک مشکل جدی است، باید بدانیم که چگونه آب طبیعی به سفره های زیرزمینی راه پیدا می کند. طبیعت برای تامین آب های زیرزمینی ما فرآیند منحصر به فردی را طی می کند. آب سطحی که خورشید را می بینیم گرم می شود و به صورت بخار وارد جو می شود. سپس بخار باران تولید می کند که از آسمان به صورت باران و برف می بارد. هنگامی که آب از آسمان به زمین می‌افتد، جذب زمین می‌شود و سپس به عنوان آب زیرزمینی در سفره‌های زیرزمینی ذخیره می‌شود.
به قول اجداد و گذشتگان جایی که آب ظاهر می شود، زندگی در آن ساری و از آنجا آغاز می شود و جایی که آب به پایان می رسد زندگی نیز به پایان می رسد به همین دلیل از زمان های بسیار دور و قدیم احترام به آب و حساسیت به این مایه حیاتی از رکن اصلی برای ادامه حیات مورد احترام بوده است.
توسعه پایدار به معنای شکل دادن،حفاظت و مدیریت منابع است
همچنین مدیریت آب مبتنی بر اصل پایداری بوده و توسعه پایدار به معنای شکل دادن، حفاظت و مدیریت منابع است؛ آب یک منبع طبیعی که در حدکیمیا و به مقدار نامحدود در دسترس است به طوری که می توان گفت؛ آب اساس حیات موجودات است از تمام زندگی روی سیاره ما برای کشاورزی و تغذیه جمعیت جهان در رشد، آب ضرورتی کتمان ناپذیراست.
متاسفانه با دخالت بشر در روند اقلیم و طبیعت اینک قریب به اتفاق کره خاکی تحت سیطره بشره می رود که اذعان کند که تشنه است، مصرف آب جهانی به صورت چشم گیر در حال افزایش است و در بسیاری از مناطق جهان آب به طور فزاینده ای رو به کاهش و کمیاب قرار گرفته است
عوامل مختلفی چون استفاده غیر مکانیزه آب در حوزه کشاورزی باعث و بانی هدر رفت این مایع حیاتی شده اشت به طوری که کشاورزی در گسترش مستمر، بزرگترین مصرف کننده در سراسر جهان با استفاده از منابع آبی بیش از ۷۰٪ می باشد.
دانشمندان مرتبط با تحقیقات آب و هوایی تاکیدمی کنند که یکی از اثرات اصلی تغییرات آب و هوایی، اختلال در چرخه آب است که عامل اصلی آن نیز ما انسان های زیاده خواه می باشیم.
بخش قابل توجهی از تأثیر تغییر اقلیم از طریق تغییرپذیری در دسترس بودن آب، تغییر الگوی بارش، افزایش احتمال خشکسالی و سیل احساس می شود. فعالیت های اقتصادی، از جمله کشاورزی، تا حد زیادی به سیستم های هیدرولوژیکی بستگی دارد.
درک تأثیر تغییر اقلیم بر منابع آب، تامین آب آشامیدنی، بهداشت، غذا و تولید انرژی که دسترسی به کمیت و کیفیت آب لازم را در طول زمان تعیین می کند، مهم است. تنها یک تفسیر مناسب از تغییرات درازمدت رواناب، از جمله شناخت خوب منطقه مورد مطالعه و آگاهی از ماهیت و مقیاس دخالت انسان در روابط آب، تضمین کننده یک ارزیابی قابل اعتماد از منابع آب خواهد بود که مبنایی برای مدیریت پایدار است.
استفاده بی رویه از محصولات آب بر کشاورزی فشار بر کاهش منابع آبی
رشد روز افزون جمعیت جهان و تغییرات آب و هوایی و استفاده بی رویه از محصولات آب بر کشاورزی روز به روز بحث آب را به چالش می کشد و فشار بر کاهش منابع آبی را افزایش می دهد.
مع الاسف با روند فعلی و یک چنین باعث تشدید استفاده از آب شده منجر به از دست دادن تنوع زیستی، شوری خاک و از دست رفتن اکوسیستمی و نابرابری بین کاربران و تخریب منابع آب و در عین حال، به دلیل تغییرات آب و هوایی، رویدادهای آب و هوایی طوفان‌ها و خطر باران شدید و سیل آسا در آینده ای نچندان دور در اکثر قاره ها خواهد بود.
قریب به اتفاق دانشمندان و محققین حوزه آب بر این باور هستند که،آب های زیرزمینی یک منبع طبیعی گرانبها هستند و باید از آن در برابر زوال و آلودگی های شیمیایی محافظت گردد این امر به ویژه برای اکوسیستم های وابسته به آب های زیرزمینی و برای استفاده از آب های زیرزمینی برای تامین آب برای مصرف انسان از مهم ترین خواسته بشر است.
تا جایی که همگان به این واقعیت رسیده اند که آب یک عنصر حیاتی کم نظیر برای ادامه حیات انسان ها، حیوانات و گیاهان و همچنین برای اقتصاد است. حفاظت و مدیریت منابع آب فراتر از مرزهای ملی است.
اکنون وقت آن رسیده است که به کودکان خود بیاموزیم که رابطه انسان و آب پیچیده تر از همیشه پیچیده بوده و پیشنیان ما تا امروز یاد گرفته اند که این منبع حیاتی را مقدس شمرده و برای استفاده نسل آینده نیز مدیریت کنند.
بر اساس آمارهای ارائه شده مصرف نامحدود آب در سطح جهان و به تبع آن در کشور ما با نرخی بیش از دو برابر افزایش یافته است و همچنین افزایش جمعیت در قرن بیستم، به حدی که در بسیاری از مناطق دیگر امکان ادامه حیات با مشکل مواجه گردیده است.
تامین یک پروسه آب قابل اعتماد با فشار جمعیت، سرعت توسعه اقتصاد، شهرنشینی و آلودگی آسیب بی سابقه ای بر سفره های زیر زمینی وارد کرده و عملا بر روی یک منبع تجدید پذیر اما محدود، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک. کشاورزی بخش اقتصادی داشته است که در این فرآیند زنگ خطر کمبود آب بیشترین صدا را از خود بروز می دهد که مستلزم جدی گرفته شدن این زنگ خطر هستیم.
