آرمان تبریز-رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تبریز به همراه مدیران حوزه برنامه و بودجه شهرداری و کارشناس این حوزه به مناسبت آغاز فصل بودجه نویسی شهرداری با حضور در میزگرد پایگاه خبری شهریار، به بررسی تازه ترین مسائل و اولویت های بودجه سال آتی شهرداری و برنامه ۵ ساله پرداختند.
به گزارش خبرنگار ما در تبریز،جهانبخش احمدیان: معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسان شهرداری تبریز به استناد اسناد بالا دستی که شامل برنامه چشم انداز ۱۲ ساله و برنامه ۵ ساله است، برنامه و بودجه سال ۱۳۹۹ شهرداری تبریز را تهیه کرده است و طی هفته های آتی برای بررسی و تصویب تقدیم شورای اسلامی شهر تبریز می شود.
این برنامه بودجه، سرنوشت اداره و مدیریت شهری تبریز را برای یک سال رقم می زند و حوزه های گوناگون شهرداری تبریز را تحت تأثیر قرار می دهد که خود این برنامه بودجه یک ساله برشی از برنامه توسعه ۵ ساله تبریز است.
امسال برای اولین بار با توجه به سیاست کاری شهرداری تبریز در مورد شفافیت و تحقق شعار هر شهروند یک شهردار، نظرات و پیشنهادهای شهروندان در زمینه های مختلف مدیریت شهری در تدوین برنامه و بودجه سال ۱۳۹۹ شهرداری تبریز دخیل شده است.
به این منظور و بررسی بیش‌تر اولویت های بودجه سال آینده شهرداری تبریز و تصویب برنامه ۵ ساله که ۱۰ دی ماه امسال انجام شد، میزگردی با حضور محمدباقر بهشتی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تبریز، مرتضی موحدنیا، معاون برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار تبریز، محمدعلی مولاخواه، مدیر کل برنامه و بودجه شهرداری تبریز و صدر، کارشناس امور اقتصاد و بودجه نویسی در تحریریه شهریار برگزار شد.
در این میزگرد مدیران و کارشناسان به مناسبت آغاز فصل بودجه نویسی شهرداری تبریز و تصویب برنامه ۵ ساله به بررسی تازه ترین مسائل و اولویت های بودجه سال آتی شهرداری و برنامه ۵ ساله پرداختند که قسمت دوم این میزگرد را در ادامه می خوانید.
*آقای صدر، به نظر شما شیوه نظرسنجی شهرداری تبریز درباره بودجه سال ۹۹، چه قدر کارآمد است؟
صدر: اینکه شهروندان درباره بودجه اظهار نظر کنند، الزام و اجباری ندارند و بستگی به این دارد که شهروندان خودشان چقدر مشتاق باشند که نظراتشان را بیان کنند. پس از آن شهرداری می تواند آن ها را جمع بندی کند و در تهیه و تنظیم بودجه لحاظ کند. بنابراین نمی توان گفت که تعداد نظرات ارائه شده به شهرداری کم است و چرا کم است، و این بستگی دارد به مشارکت شهروندان و دیدگاه هایی که ارائه می دهند. با توجه به اینکه اولین سالی است که به این شکل نظرسنجی از مردم صورت گرفته است، این اقدام شهرداری تبریز بسیار مفید و مهم است.
*موضوع مهمی که بارها مطرح شده، بودجه ریزی عملیاتی است. منظور از این شیوه بودجه نویسی چیست و شهرداری تبریز چه گام هایی برای تحقق آن برداشته است؟
صدر: اولا بودجه شهرداری متفاوت از بودجه بخش خصوصی و بودجه دولتی است. به عبارت دیگر بودجه شهرداری تلفیقی از بودجه دولتی و بخش خصوصی است به این جهت که بودجه دولتی هیچ سازمان دولتی نمی تواند درآمد وصول شده خود را هزینه کند و حتما باید این درآمد به خزانه رفته و در آنجا اعتبار داده شود و سازمان های دولتی آن را هزینه کنند.
ولی به این دلیل که شهرداری درآمدش را بر اساس عوارض و خدمات ارائه شده وصول می کند، آن درآمدها را می تواند بر اساس بودجه مصوب سالانه ای که تهیه می کند، هزینه کند. بنابراین بودجه شهرداری متفاوت از بودجه دولتی و بخش خصوصی است. در گذشته بودجه شهرداری ها به صورت برنامه ای بود ولی حرکتی از ۱۰ سال پیش شروع شده است که طبق آن بودجه به صورت عملیاتی باشد، در این رابطه وزارت کشور از کشورهای خارجی که در این حوزه تجربه دارند، دعوت کرده در سیمنارهایی که بدین منظور تشکیل شده است، شرکت کنند.
عملا علی رغم اینکه تأکید بر این بوده است که بودجه عملیاتی تهیه شود، ولی دستورالعمل جامعی که بتواند بودجه عملیاتی را به سرانجام برساند، از طرف وزارت کشور تهیه و ابلاغ نشده است، بنابراین در عمل به آن خواسته نرسیده است. اما این فرم هایی که تهیه شده و می خواهند بودجه عملیاتی را به اجرا بگذارند، مفید است.
*آقای دکتر بهشتی، لطفا درمورد میزان تحقق بودجه سال ۹۸شهرداری تبریز توضیحاتی ارائه کنید.
بهشتی: بودجه سال ۹۸ اولین بودجه ما طبق برنامه پنج ساله بود، یعنی دیدگاه برنامه ای داریم و در همان قالب نوشته شده و تلاش کردیم واقع بینانه باشد، و وقتی واقع بینانه شد، درصد تحقق آن نسبت به سال قبل آن افزایش یافته است. البته بودجه ایده‌آل این است که کل بودجه مصوب تحقق یابد.
ماهیت عملکرد شهرداری در زمانهای مختلف، متفاوت است. همانطور که آقای صدر هم اشاره کردند، بودجه شهرداری، درآمد و هزینه است. یعنی باید درآمد داشته باشد، و دولت بودجه ای برای شهرداری در نظر نمی گیرد. تنها برای یک بخش از کار شهرداری که آن هم نه تنها در تبریز، بلکه در چندین کلانشهر، قرار است دولت برای مترو پنجاه درصد هزینه را تقبل کند که از سال گذشته آن را تبدیل به صفر کرده است.
مترو الان در مرحله‌ای است که اگر هزینه ای نشود، تمامی هزینه هایی که در گذشته انجام شده است، بر باد می رود. حساب کنید بر اساس نرخ روز، برای خط یک متروی تبریز بالای ۷هزار میلیارد تومان هزینه شده است. الان اگر مثلا هزار میلیارد تومان اضافی برای این پروژه هزینه نکنیم، کل آن پروژه به بهره‌برداری نمی رسد و زحمات گذشته به باد می رود.
شورا و شهرداری تمام تلاششان این است که پروژه مترو تکمیل شود. شهرداری از اوراق اسناد خزانه اسلامی، ۶۵۰ میلیارد تومان قرض گرفته است و البته نمایندگان نیز تلاش بسیاری در این زمینه کردند. شهرداری وامی گرفته است که قرار شده ۵۰ درصد سود بانکی آن را دولت بدهد.
عمده درآمد شهرداری از پول مردم است. شهرداری یک سری هزینه هایی دارد که اجتناب ناپذیر هستند و از محل درآمد خود آنها را می پردازد. خوشبختانه شهرداری تبریز در پرداخت حقوق پرسنل خود، نسبت به دیگر کلانشهرها موفق عمل کرده است.
یک سری هزینه های اجتناب ناپذیر در شهرداری داریم، مثلا نگهداری فضای سبز؛ این ها همانند هزینه جاری هستند. برخی هزینه ها هستند مثل خط یک مترو، پروژه نیمه تمام است و اگر هزینه نکنند، کل پروژه از دست می رود. ضمن اینکه درآمد شهرداری تابع وضعیت اقتصادی کشور است، یعنی اگر وضعیت اقتصادی مملکت رونق داشته باشد، ساخت و ساز در شهر رونق می گیرد، مردم پروانه ساخت زیادی می گیرند و درآمد شهرداری افزایش می یابد. پس با توجه به اینکه یک سری از درآمدهای شهرداری تابع اقتصاد کشور است، تحقق ۸۰ درصدی درآمدهای پیش بینی شده، همانند تحقق ۱۰۰ درصدی آن در وضعیت اقتصادی فعلی است. بنابراین این روال اگر ادامه یابد، به نظر ما چون این بودجه واقع بینانه بررسی و تصویب شده است، وضعیت خوبی را شاهد خواهیم بود و امیدواریم این روند ادامه یابد.
*چرا دولت در سال های اخیر به تعهدات خود در حوزه شهرداری ها عمل نمی کند؟ آیا این ضعف مدیران شهری ما است که نمی توانند بودجه مدیریت شهری را از دولت بگیرند؟
موحد نیا: تعهدات دولت در بودجه دولتی باید کمک حال شهرداری ها باشد، بحث پیگیری حتما باید اتفاق بیافتد. وضعیت مالی که دولت سال گذشته و امسال داشت، اجازه نمی داد که به تعهداتش عمل کند، در تمام شهرها این اتفاق افتاده است.
اما حرکتی که شهرداری مخصوصا در سال ۹۸ در حوزه دریافت اوراق انجام داده، خواهد توانست کل بدهی های ما را با دولت تسویه کند. همانطور که شهرداری تبریز در این زمینه تلاش می کند، دیگر کلانشهرها نیز در این زمینه فعال هستند. یقینا تلاش ما کمتر از آن ها نیست.
*درباره ویژگی های بودجه سال ۹۹ توضیح بدهید.
مولاخواه: در سال۹۹ همانطور که دوستان هم گفتند، شفافیت و شکل گیری بودجه عملیاتی نمود دارد، اما این شفافیت مثلا در مورد آسفالت، قبلا ما می گفتیم که در سطح شهر تبریز، ۵۰ خیابان به تناسب نیازی که داریم، آسفالت شده است، این بودجه‌ای که در سال ۹۹ داریم، می گوید که اعلام کنید کدام خیابان، کدام کوچه و کدام ۱۲ متری و کدام ۱۶ متری قرار است آسفالت شود و چه زمانی به اتمام می رسد.
دومین شاخصه بودجه ۹۹ این است که به مسائل خرد وارد شده است، مثلا در مورد آسفالت اگر به یک خیابان اشاره کردیم، جدولسازی، زیرسازی، پیاده راه و… جداگانه در نظر گرفته شده است.
سومین موضوعی که بودجه سال ۹۹ را متفاوت کرده است، این است که مطالبه‌گری مردم نیز در نظر گرفته شده، در نتیجه شهرداری باید پاسخگوی درخواست های مردمی باشد.
*برنامه ۵ و ۱۲ساله شهرداری تبریز چه پیامدهای مثبتی در پی خواهد داشت؟
بهشتی: من بر دو نکته تأکید می کنم. اول اینکه این برنامه ما پس از تصویب، نشست خبری مختص و ویژه ای لازم خواهد داشت و از تمام رسانه ها و خبرنگاران خواهش می کنم که این برنامه مصوب را به دقت بخوانند و سپس بر اساس از مدیران شهری و اعضای شورای شهر مطالبه گری کنند.
برنامه ۵ و ۱۲ساله میثاق بین شهرداری و شورای شهر است، یعنی اگر این برنامه تصویب شود، از این به بعد اعضای شورا باید خطاب به شهرداری بگویند که این برنامه ای که ما تصویب کردیم، کدام قسمت آن و چقدر اجرایی شده است. اعضای شورا موارد دیگری را خارج از برنامه در امور شهرداری نباید دخالت دهند.
این برنامه مصداق سلیقه زدایی است، فکر می کنم که تمام اعضای شورا، اگر واقعا به این برنامه فکر کنند، ارتباطشان با شهرداری در قالب برنامه باشد و رسانه ها نیز واقعا تسطلی به این برنامه داشته باشند می توانند مدیران و اعضای شورا را استنطاق کنند.
