یاداشت؛ ضرورت مبارزه بافساد در جامعه اسلامی
یاداشت؛ ضرورت مبارزه بافساد در جامعه اسلامی
آرمان تبریز-احمد بایبوردی ؛کلمه فساد(Corruption) از ریشه لاتینی(Rumpere) به معنی شکستن یا نقض کردن است و آنچه شکسته یا نقض می‌شود می‌تواند یک شیوه رفتار اخلاقی یا اجتماعی یا مقررات اداری باشد.

آرمان تبریز-احمد بایبوردی ؛کلمه فساد(Corruption) از ریشه لاتینی(Rumpere) به معنی شکستن یا نقض کردن است و آنچه شکسته یا نقض می‌شود می‌تواند یک شیوه رفتار اخلاقی یا اجتماعی یا مقررات اداری باشد.

​به گزارش خبرنگار ما ؛ به‌طور کلی فساد اداری عبارت است از استفاده غیرقانونی از اختیارات اداری و دولتی برای نفع شخصی و فساد مالی عبارت است از نقض قوانین موجود برای تامین منافع و سود شخصی. عده‌ای معتقدند فساد مالی سوءِاستفاده از قدرت برای برداشت شخصی است که مسائلی نظیر رشوه و کلاهبرداری و اخاذی و … را شامل می‌شود؛ و مفسد اقتصادی کسی است که با سوءِاستفاده از قدرت یا جایگاه و مقامی که دارد به منافع شخصی خود می‌اندیشد و در پی هرچه غنی‌تر کردن خود و خانواده‌اش است.

فساد مالی می‌تواند فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و اقتصادی را از شکل مولد آن به‌سوی رانت‌ها و فعالیت‌های زیرزمینی سوق بدهد و همچنین موجب به وجود آمدن سازمان‌های وحشتناکی مانند مافیا شود.

​فساد گسترده و فراگیر یکی از نشانه‌های ضعف حاکمیت است و عملکرد ضعیف حاکمیت می‌تواند روند رشد و توسعه‌ی اقتصادی را رو به تحلیل ببرد. دخالت دولت در فعالیت‌های اقتصادی باعث می‌شود که دولت در بسیاری از مواد نقش تولیدکننده یا توزیع کننده کالاهای صنعتی را داشته باشد.

دولت به بسیاری از فعالیت‌های صنعی و کشاورزی یارانه زیادی اختصاص داده و کسب رانت می‌تواند منافع سرشاری داشته باشد. پرداخت تسهیلات بانکی،‌زمین و مواد اولیه به نرخ دولتی از جمله تسهیلات ارائه شده از سوی دولت به متقاضیان احداث واحدهای صنعتی یا کشاورزی است.

هم شهروندان متقاضی کالاها و خدمات و هم کارمندان مسؤول، از فرصت‌هایی که روش توزیع دولتی برای کسب منافع از طریق رانت ایجاد می‌کند آگاه هستند. واضح است که هرقدر میزان مداخله دولت در امور تولیدی و توزیعی بیشتر باشد، تقاضا برای فساد نیز بیشتر است. با روی کار آمدن شورای پنجم در تبریز شعار اتاق شیشه ای از طرف دوستان داده شد.

حالا بیش از دوسال از زمان شورا می گذرد که در این زمینه باید مردم قضاوت کنند.زمانی برای پایان سال نمانده وهنوز بودجه شهرداری تصویب نشده است واقعا نمی دانیم تقصیر کیست؟شهرداری می فرمایند باید تعدیل نیرو کنیم .متخصصان بودجه می گویند بودجه بندی غیر واقعی هست.پانزده هزار نیروی انسانی داریم که ماهیانه باید ۶۴ میلیارد تومان هزینه بپردازیم.باید دخل وخرج باهم بخواند.

امیدواریم این کار به سرانجام برسد.همه شعار مبارزه با فساد را سر می دهند ولی در عمل شاهد برخوردهای موثری نیستیم.هرکسی در فضای مجازی کلمه ف فساد را بیان می کند فوری احضار می شود.کسی جرات بیان وافشای فساد را ندارد.

در کشورهای پیشرفته برای افشا کننده فساد جایزه هم تعیین نموده اند ولی در کشور ما این عمل با سختی های زیادی توام است.

مدرک محکمه پسند می خواهند.

کسی که معمولا دستی در فساد دارد از خودش به سختی رد پایی به جای می گذارد.ولی راه های که کشور های مترقی در مبارزه با فساد طی کرده اند ما هم مجبوریم برویم.هرکسی هر ثروتی که بدست می آورد وهر پول کلانی که به حسابش واریز می شودباید در مقابل آن پاسخگو باشد.

من که امروز ماشین پراید دارم وکارمند دولت هستم که فردا سوار سانتافه شدم حتما یک جای کار اشکال دارد باید جوابگو باشم.باید به تمام مدیران قبل از احراز پست وبعد از آن رسیدگی شود خانه ای قبلا در آن سکونت داشتند والان سکونت دارند.یک مدیر چقدر مزایای غیر مستمر دریافت می کند؟چرا باید اختلاف دو نفری که کارمند دولت هستند بعضا بیش از ۴۰ میلیون تومان باشد؟!

وقتی مبارزه با فساد موثر نمی باشد می بینیم علی رغم تصویب قوانین وممنوعیت ها کماکان قلع وقمع ها ادامه داردپس یک جای سیستم نشتی دارد وباید چاره ای برای آن اندیشیده شود.

چرا مدیر دستگاه دولتی در برنامه مطالبه در میان مردم حاضر نمی شود؟!چرا مردم نامحرم شده اند .آن مدیری که فکر می کند از توضیحات نافصش در مورد میدان آذربایجان توانسته مردم را قانع کند شعور مردم را دست کم گرفته است.چرا توضیحات کامل وجامع در خصوص پروژه های -ترمینال شرق تبریز -پل نصر به ولیعصر( روگذر اتوبان پاسداران) -قطعات واگذاری شهرک خاوران-مرکز همایش های بین المللی به مردم داده نمی شود.

مگر مردم ولی نعمت تان واقعی نظام نیستند.اگر مدیران در میان مردم حاضر شوند وتوضیحات کامل را محبت فرمایند مردم از سوظن خارج می شوند.چرا نماینده پارلمان شهری در صحن شورا تذکر می دهد که جناب شهردار مدیران شما اطلاعات درخواستی ما را در مورد شرکت همشهری ارایه نمی کنند؟!واقعا مشکل کار کجاست؟!

این پروژه میدان آذربایجان مگر چند پیمانکار دارد به راحتی می توان به پول هایی که به ایشان پرداخت شده ودر مقابل ته برگ چک هایی که این پیمانکار محترم صادر فرموده اند به همه چیز پی برد.مدیران ما باید دنبال درآمد های پایدار برای شهر باشند وپیشنهادات عملی در این خصوص ارایه گردد.

اتاق های فکرباید فعال شوند نخبگان شهری ووطن پرست به کار گماشته شوند.وگرنه با فروش املاک ودارایی های شهر نمی توان اداره شهر کرد.اینها امانت هایی در دستان ما برای نسل های آینده هستند ونه ارثیه ای که آنها را به راحتی بفروشیم وگذارن کنیم.

اگر معضلی در جامعه است که لاینحل مانده است به طور حتم یک جای کار به فساد برمی گردد .حالا آن پدیده محیط زیست باشد تغییر کاربری باشد . عوامل بازدارنده فساد اداری به دو گروه تقسیم می‌شود. یک گروه عبارت است از مجموعه اقداماتی که نهادهای دولتی نظیر سازمانهای بازرسی و حسابرسی برای مبارزه بافساد اداری انجام می‌دهند.

گروه دیگر مجموعه نهادها، قوانین و محدودیت هایی است که جامعه بر مجموعه دولت تحمیل می‌کند و مانع سوء استفاده سیاست مداران و کارمندان از منابع دولتی می‌شود. نمونه بارز این نهادها مطبوعات آزادی و آزادی فعالیت سیاسی است که سبب می‌شود یک حزب مخالف برای نظارت و افشای فساد اداری دولت، انگیزه و آزادی عمل داشته باشد.

در بحث روش های مبارزه با فساد اداری می‌توان به بعضی از روش‌های مؤثر اشاره کرد.

۱- اصلاح ساختار نظام اداری و اقتصادی

۲- مقررات زدایی و خصوصی سازی

۳- احیای اخلاق

۴- نظارت بر ثروت، مصرف و سطح زندگی کارمندان دولت در بخش‌های اداری و اقتصادی

۵- جلوگیری از فساد استخدامی

۶- پاکسازی گروهی و جمعی نظام اداری

۷- ایجاد نهادهای مستقل و دایمی برای مبارزه با فساد اداری و اقتصادی

۸- سیاست‌زدایی نظام اداری و اقتصادی

۹- تشویق کارمندان و شهروندان به ارسال اطلاعات و افشاگری

۱۰- آزادی و مصونیبت مطبوعات در ارایه گزارش و افشاگری فساد اداری و اقتصادی

۱۱- آموزش مدیران دولتی درمورد فساد اداری و مالی

۱۲- حساب‌کشی و پاسخگویی در بخش عمومی بخصوص شرکت‌های وابسته به دولت

۱۳- افزایش حقوق و مزایای کارمندان دولت

از مدیران دستگاه های دولتی خواهشمندیم با مردم آشتی کنند ودر میان مردم ظاهر شوند .هرچه هست ونیست در میان مردم هست.

رهبری عزیزمان به نقش رهبری همواره تاکید داشته اند.الگوهای خوبی را این روزه در جامعه می بینیم مثلا رابطه نزدیک نماینده رهبری در استان با مردم که می تواند الگویی کاربردی برای همه مدیران باشد.ما باور داریم هیچ مدیری از پاسخ گویی ضرر نمی کند بلکه مقبولیت ومحبوبیتش در بین مردم افزایش می یابد.مدیران مردمی همیشه موفق تر هستند ودر قلب مردم جای دارند.برای هر صندلی مدیریت در کشور خون پاک چندین شهید ریخته شده است.

مدیری که فرزند شهید است برادر شهید ایثارگر هست جانباز هست انتظارازایشان بیشتر از همه است که در پشت میز سنگر نگیرد وواقعیت ها ومشکلات را به مردم مطرح کند.

مردم وقتی واقعیت را بدانند وقتی عدالت را لمس کنند حتما در کنارآنها خواهند بود.اختلاف طبقاتی جامعه را به نابودی می کشاند. گلوگاه اقتصادی، پیچ تندی است که می‌تواند مقدمات لغزش هر کارگزاری را فراهم کند و خیانت در بیت‌المال را به دنبال داشته باشد، به همین دلیل است که امام علی(ع) در امور بیت‌المال سخت‌گیری کرده و مدیران اقتصادی را زیر ذره‌بین نظارتی خود می‌گیرد و بر این نظر است که مدیران اقتصادی باید علاوه ‌بر داشتن شرایط عمومی، شرایط خاصی را به شرح ذیل دارا باشند:

رعایت انصاف و حرکت بر مسیر شکیبایی در فراهم ساختن نیازهای مادی مردم، عدم تعرض و عدم فروش اموال مردم برای اخذ مالیات، عدم دست درازی به مال مردم به هر عذر و بهانه‌ای، خودسازی و پروا پیشگی درراستای عدم توجه به خواسته‌های نامشروع نفسانی و اقتصادی و بی‌اعتنایی به دنیا و زخارف دنیا که «رَأسُ کُلِّ خَطیئَه حُبُّ الدُّنیا» اصل

مسلمی است که امام علی(ع) هر لحظه در نظارتی دقیق بر مدیران اقتصادی، آن را به تذکر می‌آید و در نامه‌ای به زیاد‌بن‌ابیه، او را با تهدید هشدار می‌دهد که مبادا در بیت‌المال خیانت کند که برایش مجازات سختی را به دنبال خواهد داشت.

در ضمن او را به میانه‌روی در امور اقتصادی و عدم اسراف فرا می‌خواند. (نهج‌البلاغه، نامه۲۰) امام علی(ع) ماموران مالیاتی را به خدا ترسی دعوت می‌کند که نباید در اخذ مالیات مردم را بترسانند، نباید به زور و بیش از مقدار معین مالیات بگیرند، نباید کَلِّ بر مالیات دهندگان باشند، نباید وارد خانه مردم شوند و از دست‌رنج مردم تغذیه نمایند که از دید حضرتش نوعی ظلم است و بوی رشوه خواری می‌دهد.

​امام علی(ع) هم در قالب موازین ترهیبی و تعزیری و هم در قالب مواعظ اخلاقی و ترغیبی، به دنبال ارائه حکومتی منزه و به دور از مظاهر فساد در خدمت‌رسانی به مردم می‌باشد.

فریادی از جرج جرداق مسیحی در نیاز بشریت به راه علی(ع) و منش علی(ع) پایان بخش سخن خواهد بود:

ای زمین،‌ای آسمان، ‌ای کوه‌ها، چه می‌شد که همه توان خود را روی هم می‌نهادید و در هر دوره‌ای یک علی به جامعه بشری تقدیم می‌کردید.» (جرج جرداق، الامام علی صوت العداله‌الانسانیه) احمد بایبوردی